Op stap

De psycholooch

trochPosted on 2 Comments0min read1047 views

getty_rf_photo_of_man_in_mri-bewerkt

We hawwe ofpraat mei in psycholooch yn it sikehûs. It is it lêste fan in soart as APK-undersiken. Ferskate besiten binne hjir oan foar ôf gien.

“As ik mar net yn san apparaat moat, dat is my de lêste kear min befâllen.” seit myn man. “Hja fregen earst wat foar musyk ik hearre woe foar dat ik yn dat ding  gong. Doch it Fryske folksliet mar.” sei ik; “dan kin ik tenminsen mei sjonge.”

Efker letter seit er; “Dat ding hie san leven dat ik allinne it refrein heard ha.”

In aardich jongfaam stiet ùs te wurd en bringt ùs nei de wachtkeamer. “Soe dat dy psycholooch wèze?” flùsteret er. “Nè jong,” sis ik; “dit binne gastfroulju.”

En sa sitte wy efkes letter foar de man dy alles wit fan Medyske Psychology. Wy krije in stevige hân. It falt my op dat er in Fryske efternamme hat. “Sille wy mar yn it Frysk konversearje?” freegje ik; “As it jo om it even is fansels?”
“Ja wis wol.” seit er.

En hy ferhellet oer wert hy berne is en opwaakse yn Fryslân. En al gau is it ies tusken ùs brutsen. “Fremd is dat,” tink ik by my sels; “dat min tichter by elkoar komt as jo de selde taal sprekke. As soe dat de taktyk fan in psycholooch wêze?”

“Hjir wol ik wol vaker hinne,” sis ik; “wat in ynnimmende man.”

“Giest allinnich mar,” seit myn man; “ik doch leaver wat oars.”.

Moetingen

trochPosted on 0 Comments0min read1112 views

ziekenhuis

It is drok yn de grutte hal fan it sikehûs. Minsken komme en gean, jonge sawol as âlde. Sûne lju en minsken wert dùdlik wat mei is.

Ik sit op in bank by de yngong en fernuverje my oer de kommende en geande minsken. ‘Wat frjemd,’ tink ik by mysels; ‘dat er safolle soarten lju binne, grutte en lytse, donkere en ljochte.’

Neist my sit in âlde frou yn in weintsje, se is fêst makke mei riemen. Ik krij meilijen mei har, se sit hjir al lang sûnder dat ien om har bekommerit.

‘Moatte  jo wachtsje op ien?’ freegje ik har. ‘Op `e taksje mar dy sit yn `t ferkear fêst.’

Dan begjint se te fertellen dat se kanker hat, oer dat se widdo is mar ek oer har bisten. Ik hoech allinne mar te knikken. De sjauffeur is yntiids oankaam en we nimme hertlik ôfskie.

Yntiid is er in jong frommeske yn in rolstoel neist my delset. Se hat in poppe op `e skoat, goed ynpakt. Ik sjoch allinnich mar in protsje donker hier. ‘Dy is noch net sa âld wol?’ sis ik. ‘Justerjûn berne en no mei ik al nei hûs.’ seit se.

“Bist klear?’ ropt in jonge man;  ‘de auto stiet foar.’ Bliid geane se mei hun trijen op hûs oan.

“Komt mem?’ ropt de soan; ‘Alles wie goed.’  

Ek wy geane mei in goed gefoel op hûs ta.

Moetingen. 

Net te swier en net te licht

trochPosted on 1 Comment0min read1399 views

2313468672_df2dc882b5 copy

Binne jo ek tsjerksk?” freget de frou. Ik sit neist har yn in grôtfolle wachtkeamer.

“Hoe sa?” freegje ik.

Ik bin siikjend. No ik âlder wurd wol ik earne by heare. Ik bin alle tsjerken yn dizze omkriten al bylâns west. De iene dûmny seit dit en de oare seit dat. Se binne allegearre oars. De iene is my te swier en de oare te licht.” 

“Dat wurdt dan in poepetoer foar jo.” sis ik.

Stadichoan rint de wachtkeamer leech. Se lit de iene nei de oare foargean. It begjint my yn te baarnen. Aansten bin ik oan bar.

“Wer binne jo by?” giet se fierder; “Ha jo de goeie al fûn?”

“Ja,” sis ik; “al achtenfyftich jier en it foldocht noch hieltyd goed.”

“Moatte jimme ek mei de hannen omheech en dûnsje en sa?”

“Ne,” sis ik; “yn dûnsjen bin ik nea goed  west en hannen omheech dogge wy net.”

“Werom wolle jo dat witte?” krij ik er noch ùt. “Ik ha net lang mear te libjen.” seit se; “Ik ha dy rot sykte en dan wol ik op tiid in dûmny derby hawwe. Mar net te swier en net te licht.” 

“De folgende pasjint!” wurdt er roppen.Ik gean oerein en winskje har sterkte mei it finen fan de krekte persoan.

Net te swier en net te licht…

Wedstrydsje

trochPosted on 1 Comment0min read1109 views
water-rainy-day_window_animated_free_gifBoppe op `e  kreake  sit in lyts jonkje neist in heech tsjerkerut.

Mei it fingerke kin er krekt by it boppeste kezyn komme. De iene drip nei de oare rint dan mei faasje nei underen.

Hy hâld in wedstrydsje waard it earste under is, hy jout se ek nammen. De iene hjit Jabik, de oaren binne Ynse en Jitse. Oh ja; Sijke docht ek mei. Se binne neamd nei minsken ùt syn omjouwing.

Sùntsjes spoart hy se oan. Troch dat de sinne op it rut falt wurde de drippen peareltsjes. Se hawwe prachtige kleuren, hy is der hieledâl troch biologearre.

As se allegearre under binne begjint it fan nij ôf oan. Meastal wint Sijke fansels want der is hy in bytsje fereale op.

Omdat heit yn it tsjerkeriedsbankje siet moast hy sneinstemoarns mei. Hy moast in foarbylt wêze foar oare bern, fûn heit. Wat dûmny sei begriep hy neat fan.

Mar as de dûmny op dreef wie en syn stem utskeat begûnen de drippen hurder te rinnen. En dan wie it oanpoatsjen foar it jonkje want dan wiene de peareltsjes net by te hâlden.

“Dat wie it rut.” seit myn man as we by it tsjerkje stil stean. De drippen rinne net mear; it tsjerkje is in doarpshûs wurden.

Wedstrydsje

2.8b-800x600-2 copy

It each

trochPosted on 1 Comment0min read1159 views

eyeballs_1“Beppe,” seit de beppesizzer; “ik ha san moaie knikker fûn. Mei ik dy hâlde?” 

Se leit langùt op de flier te boatsjen.

Myn suster en ik binne op besite by us mem. Gesellich sa as altyd mei kofje en blauwe flut. Fan alles giet er dan oer it tafelswilk. It praat giet oer sibben en de ynwenners fan it doarp.

Somstiden mei grutte hilariteit en faaks op in toan fan meilibjen. Want elken ien ken ommers elkenien.

Eltse wike om `e selde oere en tiid komme wy byelkoar en it ferhaal giet dan gewoan fierder.

“Beppe,” Der komt in kopke boppe de tafel ùt. “Mei ik dizze knikker hâlde?” seit se yndringend. Se stekt it lytse knùske omheech en in prachtich blauw each sjocht ùs stoarjend oan.

As waard er troch in Brimse stutsen komt de hùsgenoat oerein.

Mar dat is myn glêzen each! Der ha ik al tiden om socht!” seit er ferheard. Ta grut fertriet moat it bern de knikker ôfstean. It each wurd wer fakkundich te plak set, wer it heard.

In glêzen each kin moai wêze mar it binne gjin bosters. eyeballs_2

We hawwe it er noch altyd oer

De tiid sil it leare

trochPosted on 1 Comment0min read1292 views
fiets

Ik ha jierdeibesite. De kring wurdt ta myn fernuvering elts jier lytser. Mar sa giet it as min âlder wurd. It binne freonskippen fan lang ferlyn.

Wy witte hast alles fan elkoar; wa bern hat en wa net. Wa `t skieden is en wer in freon hat. We mije lestige underwurpen sa as jildsaken want der sit noch al ferskaat under it ploechje.

Twa hawwe krekt in elektryske fyts kocht. Hoeden wurde dy efter yn de tùn set, it is ommers rôversguod? De iene hat er twa slotten op en de oare in grutte.ketting.

Efter oan stiet yn it skaad in rollater.

Hy is wat skruten: hy kin net mear meikomme fynt er.

Myn skoeter stiet yn`t hok  en kin noch krekt de rollater sjen. Se knypeagje nei elkoar en sizze  sùntsjes: “We komme beide wer`t wy wêze moatte.

It petear giet letter oer wichtere saken sa as literatuer.

“Wa lêst er noch in boek?” freget er ien.

Ferskate lju lêze noch boeken. Ik hâld my wyslik stil want ik ha ommers myn tidenhawwetiden.nl.

Ik fiel my skuldich: ik moat mear literêr wurde.

Efkes letter ferdwine de elektryske fytsen.

Wa komt  no fierder yn it libben? De elektryske fyts, de skoeter, de rollater as de literatuer?

De tiid sil it leare …

Ensaid

trochPosted on 1 Comment0min read1415 views

ensaid

Do moast mar op naailes.” sei ùs mem; “Dat komt dy letter goed fan pas. Kinst dyn eigen brea fertsjinje.

Sa wie er yn ùs doarp in oplieding foar kûpeuze joen troch de Ensaid Moadefakskoale.

Aukje, learares ùt it selde doarp, soe ùs bybringe hoe wy diplomearre naaisters wurde koenen. Nei in pear jier moasten wy eksamen dwaan yn Utert.

Al ier en betiid stienen wy op it perron fan Akkrum, dea senuweftich. Ik hie foar dizze wichtige dei nije pantys kocht want ‘de earste yndruk is trochslaand, tocht ik.

Op it stasjon fan It Hearrenfean wiene de pantys al nei de barrebysjes.

Ien foar ien waarden we foar de eksamenkommisje roppen. Ik moast ùtlizze hoe ik in mantelpakje ynelkoar sette soe. Mar omdat ik de Nederlânske taal net goed machtich wie seach ik dat se gauris de wynbrauwen omheech lutsen en it leitsjen net litte koenen.

Mar ik slagge mei glâns en gluorje, tank sy myn Fryske taal.

Fanne moarn lies ik de rouadvertinsje fan Aukje. It binne dierbre oantinkens.

Ensaid

Gemeentehûs

trochPosted on 0 Comments0min read1322 views
Foto troch Sijbren Sijtsma
Foto troch Sijbren Sijtsma

Waar is het stadhuis , mevrouw?” freget in âlder echtpear my.

Ik rin dr bylâns en wiis op it gebouw neist my.

Efkes letter freget in man; “Waar kan ik hier parkeren? Ik moet naar het gemeentehuis maar weet niet waar ik moet zijn.

In pear dagen allyn fregen in pear bûtenlanners my yn in fremde taal; “Wij zoeken het stadhuis, kunt u ons helpen?

Wêrom is it gemeentehûs fan it Hearrenfean sa untfynber? Wy hawwe in prachtige gebou –Crackstate– mar der is yn de rin fan de tiid fan alles oanbreide.

Men rekket der fan yn `e tizen. De gemeente fan it Hearrenfean timmert graach oan de wei en wol as Sportstêd oer de hiele wrâld bekend weze. Soene wy net sichtberder wêze moatte tichte by hûs?

It is ùteinlik is ‘it hûs fan ùs allegearre’. Eartiids wie it dùdlik; der stie dan mei grutte letters op “Gemeentehuis“.

Ik moat mar yn `t tsjinst fan de gemeente de lju te wurd stean en ferhelje hoe `n moaie gemeente wy hawwe. (..)

Moetings

trochPosted on 3 Comments0min read1222 views

Naamloos-2

Hoe is it mei dy?” freget de man neist my. Ik bin by in kremaasje en sit nei ôfrin oan `e kofje mei in kreakeling sa grut as in breaboardsje.

Ik koe dy der daliks  ùt.” seit er.

Ik sjoch him opservearjend oan. Dan ynienen werken ik him; wy wiene eartiids buorren. Yn myn herrinnerings is dat wol iuwen allyn. Ûnder it petear giet de tiid as in film oan myn each foarby.

Sy wennen boppe in âlde sjerpfabryk dy allang net mear yn wurking wie.

Machtich ynterresant wie dat; syn suster en ik boarten dan weikrûperke en koene somstiden sels de ùtgong net mear fine.

“Wilt u nog even napraten?” freget de betsjinster. Ta myn ferbjustering sjoch ik dat elkenien fuort is en de famylje al nei hûs. De kofje is kâld wurden en de kreakeling leit ferlern neist it pantsje …

Dêrom mocht ùs mem sa graach nei begraffenissen gean.“, betink ik my. As it net te tragysk wie moete se minsken fan lang ferlyn.

Moetings …

Hingâlderen

trochPosted on 1 Comment2min read1068 views

Naamloos-1Midden yn it sintrum fan `e stêd bliuw ik stean; de accu is leech. “Wat nò?” freegje ik my ôf. It swit brekt my oan alle kanten ùt. It ding is te lomp en te lôch om oan kant te setten.

Dan komme er in pear manlju -al op jierren- by my stean. “Dat dogge wy wol efkes, frou!” En foar dat ik it troch ha stiet myn skoeter oan `e kant fan `e dyk.

Der sitte in klofke manlju by elkoar elk op in skoetmobyl.

Ek in kop kofje, frou? ropt er ien en al gau wurd er romte makke.

Komme jimme hjir elke moarn?” freegje ik.

“Ja fansels.” klinkt it  ùt ien mûle; “Wy binne de ‘Hingâlderen’. Wy hawwe allegearre in skoetmobyl en sa ha wy in club oprjochte. Wolle jo er ek by? Der hat him noch gjin ien frouspersoan oanmeld en dat soene wy graach wolle.

Foar dat ik it yn `e smizen ha sit ik yn`t bestjûr. “Hoefolle is de kontribùsje en ha wy ek in reiske sa no en dan? Ik bedoel mei al dy skoetmobyls moatte wy dan ek in eskorte hawwe?” Al gau bin ik oan it organisearren en de datum wurd fêst steld.

De frou fan in grut warenhûs komt mei kofje. “Liket it jo wat om lit te wurden?” freegje ik har; “Dan binne we teminste tegearre as froulju.

Nè hear,” seit se; “ik bin noch net âld en ik ha ek net in skoetmobyl.”

Ik wurd wekker. Spitich… ik hie graach lid wurde wollen fan de club fan ‘Hingâlderen‘.