De wrald

It lêste eintsje

trochPosted on 2 Comments0min read42 views
Huzen wurde leech helle en oare hûzen wurde wer oan kleit. Sa giet it eltse wike, hjirre yn dit tehûs.

Bewenners komme en gean. Hja hawwe har eigen hûs ferkocht en hja wer op ‘e nij ta wenjen set yn in âldereinhûs. Faaks mei in protte tsjinsin en fertriet want elts minske wol dochs it leafst dat it by it âlde bliuwt…

Mar troch dat jo partner minder wurdt en it echt net mear kin, moat min nei wat oars omsjen.

Faaks bin er bern dy jo oantrúnje, út soarchsumheid, om it mar te dwaan. Lang om let giet it oan.

Mar dan komt it… Hoe dogge wy dat?

Eltsen ien wol helpe, mar wannear? As de iene kin, kin de oare net. ‘Mar jimme woene it!’, hear ik immen roppen, blykber de wanhoop neiby.

Mar nei dat alles oant yn de puntsjes regele is, sil it heve.

As it lêste guod efter de klapdoar fan de ferhúsauto ferdwûn is, geane sy de ûnwisse takomst temjitte. It lêste eintsje fan har libben sille sy er tegearre wat fan meitsje, prate se ôf. De sjauffeur is hastich en lûkt op.

En dan is it tiid, de bernsbern wolle nei hûs. ‘Oant sjen, pake en beppe! Wy komme gau wer!’

En nei al dy komosje is it wer mûsstil op ‘e gong…

In stikje Boarn

trochPosted on 0 Comments1min read313 views

“Âlde beammen moatte net
to swier snoeid wirde…”

Se binne in pear dagen oan it snoeien west.

Wol acht man gongen der oer gear. Al it grien moast foart.

Ek in rychje Bjirke beammen gongen tsjin de flakte, se hiene wol in pear jier wurk hân om sa grut te wurden. Enorme stobben waarden by de dyk set.

Der waard in ridend toilet ûnder de lêste Bjirk del set. ‘Dy mei libjen bliuwe’, seine se fan heger hân.

En sa ha ik in moai ûtsicht krige; in stikje Boarn is er foar yn ‘t plak kaam. In stream wert ik oan berne bin.

En dochs moast ik mei blidend hert ôfsky nimme fan ‘myn’ griene freonen.

Freonen, dy my troch in drege tiid fan fertriet en blidens hinne sleept hawwe. Oan alles komt in ein.

Mar ek In Nij Begjin

It ferskil

trochPosted on 1 Comment1min read842 views
Ik sil myn freondinne efkes skilje. Freegje hoe it mei har is.

Wy binne like âld en kinne inoar al fan ôf ús trouwen.

It wie myn hertsfreondinne troch de jierren hinne. Sy krigen soannen en wy ek. Har man kaam te ferstjerren, en ek ik moast myn man loslitte.

Sy en ik waarden âlder en gongen elk nei in fersoargingshûs. Sy nei in tehûs wat by har begoedige achtergrûn paste, en ik nei in hûs foar âlderein wat hja hjir in ‘Mienskip’ neamd.

In mienskip wert elkenien noed foar inoar hat. As jo mei ferlies te meitsjen krije, stean hja om jo hinne.

‘Wy hawwe it net sa mei in oar,’ seit se, ‘hjir wenje allinnich minsken dy yn goede dwaan binne.’

Né, ús mienskip We binne d’r foar inoar. Tige bliid mei.

Mei de taksy

trochPosted on 1 Comment2min read286 views
Binne jo kristen?”, freget de sjauffeur oer syn skouder. Ik bin der net op beret en sykje om in antwurd.

Ik bin 0p reis nei myn soan en sit efteryn yn de taksy. Of eigenliks yn in auto mei sjauffeur fan Valys, dy giet wat fierder dan de gewoane taksy.

Op de hinnereis hie ik in Fryske garaazjehâlder út as bestjoerder en op weromreis dizze jonge man út Rotterdam. Neat op oan te merken, beiden wiene op tiid en beiden hawwe in kreaze en skjinne auto.

Nei dat lêstneamde twa froulju yn Den Haag offset hat, docht de TomTom de rest.

“Ik zal mij even voorstellen, wij zijn nog niet thuis.” begjint hy. “Ik ben die-en-die, Iraniër en woon in Rotterdam. Ik ben sinds enkele weken eigenaar van deze taxi en dus ZZP’er.”

Nei dat wy oan inoar foarsteld binne, giet de reis op de drokke diken fierder.

En jitris komt de fraach: “Bent U een christen?” Ik anderje skruten; “Ik probeer het te zijn.” Ik freegje my sels ôf; werom doch ik no sa oneigen? Ik ha dochs oeral in antwurd op?

“En U?”, sis ik dan mar, “Gelooft U ook ergens in?”

“Ja,” seit er, “ik ben Islamiet. Mohammed is mijn grote voorbeeld.”

It wurdt efkes stil yn de taksy. Wat moat ik der no op sizze? As hy der no steun en treast fan hat, werom net?

Nei in lange rit set hy my út. We binne byinoar kaam, soe dat ek sa net yn it grutte wrâldbarren barre moatte?

Ik winskje him sukses mei sy eigen taksy en hope mar inoar wer es tsjin te kommen…

Bleate fuotten

trochPosted on 2 Comments1min read1360 views
Ynkringend giet de doarbel, ik rop: ‘Ik kom ‘r oan!’

‘It iten is betiid hjoed’, betink ik my.

Senuweftich sykje ik om myn skuon. In frjemde gewoante miskyn, mar ik rin altyd op bleate fuotten yn hûs. Dan bin ik mysels want ik bin thús.

De doarbel hâldt oan. Wer bin dy ferhipte skuon ek al wer?

Dan samar nei de doar en op bleate fuotten doch ik de doar iepen. Der stiet de direkteur fan it fersoargingshûs foar myn noas, mei in skaal fol oaljekoeken.

‘Wat aardich fan jo’, sis ik en sjoch nei myn bleate fuotten. Wat spyt my dat no dat ik myn nije skuon net oandien ha.

Mar de man hat se hooplik net sjoen. En nei in wolmiende âldjierswinsk giet hy nei de folgjende doar.

Wat in aardige, knappe man, en hy bringt ek noch oalje koeken lâns. De dei kin by my net mear stikken.

Och ja; ik ha se fûn, myn skuon, krekt doe ‘t ik de doar wer tichtdie…

Fuotbal

trochPosted on 1 Comment1min read382 views
Nederlân tsjin Argentinië. Fuotbal… It is sa fier.

Ik kin my der net drok om meitsje, mar dochs wurd ik mei sleept troch it entûsjasme fan myn meibewenners.

De betsjinning fan it fersoargingshûs wol ek wol earder nei hûs, foaral om Lionel Messi, dy ferneamde fuotballer, te sjen. Sa giet Michiel ek nei hûs want de minsken, hoe âld sy ek binne, se wolle dizze wedstriid belibje.

Yn hun jonge jierren binne hja fêst lid west fan in fuotbalklup. Wa ken Abe Lenstra net? Jo hoege syn namme mar te neamen as de ferhalen oer ‘ús Abe’ komme los.

En sa sitte se allegearre foar de ‘buis’, thús as yn de mienskipsseal.

It is stil yn it pand. Allinne in inkele hat syn doar iepen setten en wol it diele mei in pear ferdwaalde minsken op ‘e gong.

De oare deis kaam de kater. Ferlern… Wa hie dat no tocht?

Dan mar sjoele. Der kin men noch mei winne teminsten…

Fuotbal.

Taxi

trochPosted on 0 Comments1min read228 views
De telefoan giet en in stim ropt lûd: ‘Trekt u vast de jas aan, de taxi komt eraan. Maakt u zich gereed.’

‘No, ik stean al in hiel skoft gereed.’ mompelje ik.

De man bringt my swijend nei Aldeboarn.

Hy is wurch tink ik want de hiele rit komt er gjin wurd út syn mûle. Om fyf oere sil hy my wer ophelje is de ôfspraak. Mar dat rint oars; in heal oere te let komt er in oare taxi foar de doar.

In hiele aardige, tige knappe jongeman hjit my hoffelik wolkom yn syn taxi. De taal kin hy net sa goed, mar mei begryp fan beide kanten komme jo in hiel ein.

We sette út ein, mar de TomTom is ek al yn ‘e war; hy sprekt net de selde taal as de sjauffeur.

We passearje Mantgum, Weidum, Jorwerd, Baard én Earsterwierum en ik bin werom yn Aldeboarn.

Wat is Fryslân moai. ‘Mar net by tsjuster.’ betink ik my. Dochs ha ik in moaie middei hân.

It giet dy goed, jonge. Sukses. Ha mar wat geduld mei dyn klanten, earst mar de taal leare, dan komt it wis wol goed….

Bubbels

Wolkom yn de nije tiid...

trochPosted on 0 Comments1min read600 views

Krigest ek besite mei de krystdagen?” freegje ik  myn freondinne.

“Ja,” seit se, “we meie no wer fjouwer minsken op besite hawwe. Mar it wie in hiel gedoch; wa sil ik freegje? Hja binne my allegearre even dierber. En dan noch binne er by myn soan twa bern bij kaam, Bonusbern seit min hjoed de dei, Sy is ek in kear skieden en hat no  in oare frou, is dat no in bonusfrou? Ik frege it mei  ôf…”

Sa as hjoed krigen wy in skriuwen oer de nije rigels fan it hûs, fanwegen de corona. Se hawwe no, foar de feilichheid fan de bewenners, it gebou ferdield yn bubbels.

“Wy binne no bubbels wurden.” sizze wy tsjin inoar. It die my tinken oan de hûn út myn doarp, fan de bruorren Visser, dy hjitte Bubbels, in hiele grutte brúne hûn.

Mar goed; wy hawwe help krige fan in organisaasje dy Happynurse hjit. Hoe komme se der op. Ik doch myn beklach by myn soan; “Hjir wenje minsken fan hast in iuw âld, se begripe er neat mear fan.”

“Och mem,” seit hy, “wen der mar oan. Dit is de nije tiid,”

Ik lûk my mar wer werom yn myn eigen bubbel.  Der is it it feilichst. Der ha ik gjin Happynurse  foar nedich….

De nije tiid…..

Oprjochte skamte

trochPosted on 4 Comments0min read13528 views

 

Ik bin yn de war.

Der komt safolle op my ôf, myn harsens kin it hast net mear byinoar feie.

Min is oeral opstannich en moat him uterje. Alles moat yn gruzeleminten; bushokjes, etalages, oare minsken, en alles wat min fjirder noch tsjinkomt op jin paad.

‘It is dochs mar fan in oar..’ en ramme der op los.

En it bart net allinne yn Hollân mar ek yn ús Heitelân! En dér sit ik no mei.

Wy wolle dochs Friezen wêze? Wy binne dochs oars as ‘dy oaren’? Wy dogge oan dy healwizens dochs net mei??

Litte wy ùs, as sa folle iuwen lang, ta foarbyld stelle. Praat er meie oaren oeren, hárkje nei inoar. Wy wolle ùs goeie namme as ‘Oprjochte Friezen’ dochs net kwyt?

Dat ús Skamte wer Grutskens wurde mei. Dán pas sil ik wer grutsk op myn lân wêze kinne…

Skamte. Oprjochte skamte.

 

‘Verstaat u mij?’

trochPosted on 2 Comments2min read1564 views

Verstaat u mij?” freget de grutte, rizige man neist my.

Yn it âlderein hûs weard ik wenje hawwe wy sa no en dan in foarlês middei. Dy wurdt dan fersoarge troch de ynwenners sels, de gearkomsten wurde goed besocht.

Al hoe wol de gelûdsapparatuer wol es wat te winsken oer lit, want net elkenien wit er mei om te gean. En it hearren en sjen is er by de measten lju net op foarút gong.

“Verstaat u mij?” seit myn buorman noch es. “Ik ferstean jo wol, hear.” sis ik.

“Maar ik ú niet.” hâldt hy fol en giet yn it echte Jordaansk-Amsterdamsk fierder.

“Nim mij net kwealik,” sis ik, “ik wol jo net kwetse.” en gean oer yn it Hollânsk.

Under it foarlêzen troch fertelt hy dat syn dochter in doarp fierderop wennet. Der moast in plak foar him fûn wurde want hy koe net mear allinnich weaze. En sa is it dit âldereinhûs wurden.

Hy is ûnwennich, hy mist syn hûs en begrypt de taal net.

“Jo moatte jo ûnder de minsken jaan,” sis ik, “en Fryske berneboeken lêze.”

“Ek hawwe wy, om te begjinnen, in prachtige jeu de boules baan, en in moaie biljerttafel. En Bridge-klubkes binne d’r ek genoch. Foar elk is er wol wat.”

In pear wike letter moetsje ik him wer. “Hoe giet it mei jo?” freegje ik.

“Een stuk beter.” seit er, “Die Friezen zijn best aardig.”

“Dat wist ik wol.” sis ik… 😀


Photo by Jeff Sheldon on Unsplash