Minsken

CoronaDe wraldMinsken

Pas op inoar,
dat is it beste

troch Posted on 3 Comments 0 min read 661 views

Wolsto dy yninte litte tsjin de corona?

Dat is de wichtichste fraach hjoed de dei. De minsken om my hinne binne yn de war; wat is it beste? De bern wurde skille, sels witte se it ek net wat te dwaan.

Fan heger hân witte se it ek net, seit min. Min kin kieze: moarn yn Ljouwert of pas folle letter hjir, yn it tehûs.

Hoe komme wy yn Ljouwert? En de bern fine dat it sa gau mooglik gean moat.

'It skeelt wol twa wike mei de GGD,'  sizze se, 'we binne twa wiken langer beskerme.'

Wat is dat op in minskelibben, twa wike? 'Leaver hjoed as moarn.' seit de soan.

'Ik bin oan alle kanten beskerme,' sis ik, 'Ik ha as popke al hiel lyts ûnder in protte gegûl ynjeksjes hân en bin tachtich jier wurden.'

It hoecht om my net, al dy heisa. Mar ik bin mar taskouwer en hear nei de lju om my hinne.

Pas op inoar, dat is it beste...

CoronaDe FamyljeDe wraldMinsken

Optimistysk bliuwe...

troch Posted on 1 Comment 1 min read 417 views
Foto troch Snowscat fan Unsplash
Hy soe er rûn kofjetiid wêze.

Ier en betiid fan bêd ôf, fansels. Einliks al yn de nacht oan it skarreljen. Want sa bin jo as mem. Hâldt hy no fan reade wyn as rosé? Bier net, dat wit ik noch wol. In pear gebakjes kocht en ik bin er klear foar.

Mar it wurdt letter en letter en gjin soan te sjen. 'Kom mar wat letter.' ha ik noch sein; 'It is hartstikke glêd.'

De telefoan giet. Hy seit: 'Ik mocht er net yn want mem hie fane wike al ien op besite hân. D'r mei mar ien besyker iene wike komme.'

Hy is wer nei hûs gong. Ik ha de Oranjekoeke yn de djipfries dien en de wyn yn de goatstien lege.

Ien minske mei op besite komme, mar wa? Hoe moatte wy dat no hawwe? We hawwe twa soannen...

Rinne wy no net mear emosjoneel skea op dan troch it firus? freegje ik my ôf.

Oant nije wike, hear. Jimme moatte ûnderling mar útfjochtsje wa komme mei as wa net. As it mar ien persoan is.'

Optimistysk bliuwe. Wa sei dat ek wer?

CoronaMinskenOp stap

Oankrûpe

troch Posted on 1 Comment 1 min read 369 views

We steane tegearre foar de kassa yn de supermerk, de man en ik.

Ik wit net wat it is mar somtiden dan springt er in fonk oer. Hy wie my al earder op fallen, do bleaun it by in knikje.

Ik bin hjoed wat yn in dwerse bui, dat hat min wol es, wat der de reden fan is?

It begûn al by de haadyngong. Der hâlden se my tsjin omdat myn noastergatten te sjen wiene, en dat is in útnoeging foar it firus, seine se. En sis no sels, wa wol der no ynsitte?

Efkes letter stean ik yn de supermerk. Ik hâld my netsjes oan de giele strips dy't oeral op 'e flier plakt binne.

Mar de man dy my al earder opfallen wie lit my foar gean. It  kassafrommeske ropt; "Jullie moeten je aan de strips houden, hoor!"

"Ha jo in sintimeter by jo? Dan sil ik it efkes útmjitte." seit er. Ik hear it wol, wy sitte yn deselde dwerse bui. 

"Mar as dat net mei, mei ik jo dan wol efkes oankrûpe?" freget er gnizend efter syn mûlkapke.

"Nee," sis ik. "der moatte jo mei wachtsje dat alle golven oer ús hinne gong binne. De tiid fan oankrûpen en ôfstân hâlde is noch net foarby!"

Ik set it mûlkapke op en gean fuort. It krûpke komt wol as it mei fan de tiid...

CoronaDe wraldMinskenOp stap

Kryststikje fan it Libben

troch Posted on 3 Comments 0 min read 513 views

Troch de coronarigels wurdt er troch de fersoargingshûzen fan alles útfûn om de minsken mar ôflieding te jaan. Ek oan my waard de fraach steld; "Wer hâlde jo fan?" Der moast ik oer neitinke.

Spultsje dwaan as kryststikjes meitsje?
Kryststikjes meitsje kin ik ek net -ik bin net kreatyf- mar ferhalen fertelle, dat kin ik dan wer wol..

Spultsje dwaan wol ik net, ik kin net oer ferlies. Ik moat my ta de tienen út skamje; it hat my nea boeie kinnen. Wol doe de bern lyts wiene mar letter net mear, doe hie ik wichtiger dingen oan 'e holle krige.

Damjen en skaken, dat waard noch wol dien, mar der wûn de telefyzje it úteinlik wer fan. Ik fernuverje my er alle dagen wer oer wat men noch wit fan dy âlde spultsjes.

"Krystkaarten meitsje, dat is wat foar jo." sei se, en skoud my in oerbiede doaze mei materialen oan. Oan in grutte rûne tafel sitte fjouwer froulju, hja ha keazen foar de krystkaart.

It begjint al mei in protte steuring, se wolle allegearre deselde skjirre ha. Ek oan de sulveren ingel wurdt lutsen.

Ik hâld my ôfsidich en fernuverje my oer safolle kriich op dy âldens.

It is stil wurden, einliks hat elk syn opdracht fûn. Ik sjoch om my hinne en tink 'wat foar minsken binne dit no?  want dát boeit mij.

'Wa bin dit? Wat ha se yn har lange libben dien? Wat ha sy meimakke?'

Stadichoan wurdt it stiller en ûnder it plakken en knippen troch komme de ferhalen los. In frommeske hat altyd in blommesaak hân, mei feardige fingers siket se om it juste tûkje en stjerke.

Mar de measte fingers binne te grau troch it swiere wurk wat se har libben lang dien hawwe.

It grutste part hat buorke, se ferhelje oer minne jierren mar ek oer de goeie, do alles noch yn de fleur wie.

Wylst de kryststikjes groeie ûnder de fingers, sit ik boeit te lústerjen. De tiid flócht om.

Mei grutte bewûndering sjoch ik nei dizze froulju,

it moaiste kryststikje sit rûn de tafel, it is net nei te meitsjen.

MinskenOer mijselsOp stap

Diagnoaze (2)

troch Posted on 3 Comments 1 min read 620 views

Ik sit by de buorlju, sy hat in drege tiid efter de rêch en wol it wol graach oan ien kwyt.

En al gau is it ies tusken ùs beide brutsen. As jo op leeftiid binne, dan hat min it faaks  oer eartiids en komme jo pratende wei by goekunde te lâne.

Ynienen komt myn hùsarts it hûs ynstowen, giet foar my stean en ropt; "Jo moatte no daliks nei it sikehûs! De planning wie moarnmiddei mar min wol dat it no daliks oangean moat..."

Ik bin net gau fan 't stik mar no wol en freegje mei triljende stimme; "Bin ik yn libbensgefaar, dokter?"

"Né," seit er, "mar it sikehûs wol dat jo daliks komm. Se sille wol har reden hawwe."

Mar as ik mei triljende stimme sis; "Wa past er dan op Stientsje? Dy kin net sûnder my." en gean fierder mei in oerslaande stim; "Wa hat in auto en wa wol my der hinne bringe?"

De man oan de lofterkant doart net yn it tsjuster te riden, de buorman oan de oare kant hat de auto krekt fuort dien en hat allinnich syn rollator noch.

Mar dan komt der in frommeske fan it hûs oandraven. "Ik gean wol mei." seit se.

En kordaat pakt se my beet en gean wy op paad. By oankomst steane se al klear om my op te heinen.

"Jo kinne gjin ieten as drinken krije, hear. Jo moatte nochter wêze." seit it haad en giet wylst nei in oare pasjint.

Nei in nacht fan draaien en stinnen wurd ik ier en betiid ophelle en wurd beplakt mei elektryske triedden fan ferskate kleuren. "Sa, jo binne der klear foar." seit it famke, "Se kinne jo ophelje." en lit my allinnich.

Nei oeren wachte te hawwen mei in roppige mage en in kâld boppeliif komt er in jong fintsje oanstowen. Dat blykt de sjirurch te wêzen.

"Sorry hoor," seit er hymjend, "maar de ingreep gaat niet door. We gaan een plaspil proberen." Ik bin ferbjustere. ik bin er klear foar en noch nochter ek.

"Jo treffe it, dokter,"  sis ik, "dat ik nochteren bin. Oars hiene jo ek kennismeitsje kinnen mei de net-nochtere kant fan my." Hij kin der net om laitsje.

Efkes letter gean ik nei hûs. De sjirurch hat sels foar ferfier soarge. Dat dan wol wer.

 

CoronaMinskenOm it hus

Hightea

troch Posted on 4 Comments 1 min read 616 views

Foto troch Jess Bailey fan Unsplash

Wert ik al benauwd foar wie is fannewike bard; de omkriten fan de tafels binne yn 'It Fermidden' grutte rûmtes wurden. Der meie no mar twa man om in tafel sitte en oardel meter der tusken.

No, dan witte jimme it wol, tink?

De lju binne âld en hurdhearich, der wurdt hiel wat ôfroppen en raast.

Juster hiene wy Hightea en Kletspot yn niisneamde grutte seal. Wat dat wie wist ik net. It dy bliken dat wy meielkoar prate koene oer it middeis-iten. As wy der klachten oer hiene, dan koene wy dy dan melde.

No, der kaam nochal wat los fansels, komplimintsjes mar ek krityk.

It frommiske dy it petear wat yn goeie banen leide moast koe it hast net bypoatsje.

De fragen gongen ûnder oaren oer 'Wat moat er feroare wurde?' en 'Wat mei er net feroare wurde?'

Min woe ek wer it sâltlokje op tafel hawwe, it iten wie fierste larderich. En dan noch wie de griente net gear genoch, mar hja prate mei leafde oer de Potstro en de prommebôle fan eartiids.

Wylts mocht de Hightea net fergetten wurde, fansels. Kofje mei gebak en snobbersguod kamen rap foarby. Mei in abbekaatsje waart it ôfsletten,

Goed om alles es op in rigeltsje te setten, witte wert beide partijen oan ta binne,

Der giet neat boppen tefreden en lokkige bewenners yn Corona-tiid, ist net wier?

Mei elkoar wiene se it iens. Se hiene it hjir goed.

It hie minder kinnen...

CoronaMinskenOm it hus

Ferdraachsemens

troch Posted on 0 Comments 1 min read 401 views

Foto troch Christian Langballe fan Unsplash

Wij binne wer foar in part yn it âldereinhûs beheind, net sa as mei de earste coronagolf want dat wie frjemd foar elkenien, mar mei dizze golf is it oars.

Elke dei lizze der wer oare berjochten yn de brievebus en elke dei moatte wy ùs wer oan oare, nije rigels hâlde.

It is krekt wat Rutte op dat momint foarskriuwt. De man hat it ek net maklik, hy docht it nea goed, fansels...

Ik mien foar mysels dat ik nochal fleksibel fan aard bin, mar dat blykt sa net te wêzen. Ik lear mysels dizze dagen kinnen (foar safier ik dat noch net wist 😁).

Ik begjin my op te winen oer praat as 'Wer is jo mûlkapke?' en 'Jo komme te tichteby!' 

It is stil wurden yn dit hûs, hja hat him of har werom lutsen. Hja hawwe eangst krigen foar dy ûnsichtbere fijân. Elkenien kin it ommers oerbringe!

De sibben skilje my alle dagen, en sizze dan: 'Net ien oankrûpe en ek net tùtsje, hear!' Se ferjitte dat it hjir allegearre minsken op leeftyd binne, hoe soe ik hjir noch yn de ferliding komme kinne?

Ien ding is wis: dizze pandemy hat ùs wol op ússels smiten. Wy hawwe it no mei ússels te krijen, wès mild foar dyn persoan én dyn meiminsken.

Ferdraachsemens. It falt net altyd mei...

CoronaDe wraldMinskenOp stap

Spannende tiden

troch Posted on 3 Comments 1 min read 715 views

Foto troch Shahin Khalaji fan Unsplash

Der stiet hja yn 'It Fermidden' (de grutte seal), it is kofjetiid. In slank eptich frommeske, se is de direktrise fan dit âldereinhûs.

En ás sy komt, dan is er wat te rêden. Eltsenien dy dat noch kin, giet rjochtop sitten.

'Wa is sy?, wurdt er flústere, 'Kinst sto har?' 'In nije bewenner, seit er ien.

'Ne, der is sy te jong foar. Se sil wol yn it bestjûr sitte.' tinke se.

En dan nimt sy it wurd; der is besmetting fûn op in oare ôfdieling fan it hûs.

De minsken begjinne trochelkoar hinne te praten en dan baarne de fragen los: 'giet ùs lèsmiddei wol troch?' En 'meie wy noch wol bridsje as spultsjes dwaan?'

Foar guon lju is it wat tefolle en wol der mear fan witte. In minske fan omtrint hûnderd ropt: 'Mei ùs Geale wol komme?'

De oanwêzigen moatte it earst besinke litte. Mens erger je niet en it damjen lizze er rommelich by.

Wy, dy oan de 'goeie' kant fan it gebou wenje en noch net besite hân ha fan it firus, skriuwe in kaart mei in bemoedigjende tekst er op.

Binne hjirre wol geskikte teksten foar? freegje ik my ôf...

Spannende tiden, dat binne it.

CoronaDe wraldMinskenOp stap

Werom- en foarùtsjen

troch Posted on 1 Comment 1 min read 629 views

Min wol hjir graach witte hoe de minsken de Corona-tiid troch kaam binne. En derom hawwe se in gearkomste belein yn it tehûs want praat efternei hat net ien wat oan.

En sa sitte wy op in moarn oardel meter fan elkoar ôf yn de seal.

Kofje en koeke is er genoch want foar de geselligheid moat dat er by.

We wurde yn groepkes ferdield, en foar eltse groep is er ien dy `t de petearen stjûre moat. En dat sil nedich weze want eltse bewenner hat it wer oars belibbe.

It is foar de direktrise net makkelik om de gearkomst yn alle rêst te lieden.

Myn buorfrou besiket er hieltyd tusken te kommen, mar se is dôf en sjocht min. In oar âld wyfke ropt mei lûde stimme; 'Jimme prate te lang, ik wol ek wat sizze!'

Ik besykje wat posityfs te sizzen mar kom er net troch hinne.

Sa sjogge jo mar wer dat it nedich is om de lju prate te litten oer hoe sy de Corona-tiid ûnderfûn hawwe. Foarùt sjen en hoopje dat it nèt werom komt, der binne wy it meielkoar oer iens,

Elts giet wer nei syn eigen hûs want it waarme iten stiet al op tafel.

Werom- en foarùtsjen... Ek as jo benei hûnderd binne?

CoronaDe wraldMinskenOm it hus

Min moat dochs sjonge kinne?

troch Posted on 1 Comment 1 min read 870 views

Foto troch David Beale fan Unsplash

We meie no ek net mear sjonge." seit se mei in tryst gesicht. "Wat bedoele jo?" freegje ik. Ik moat er noch efkes ynkomme, de moarn is noch ier.

We sitte yn de grutte seal kofje te drinken, op paste wize in eintsje fan elkoar ôf. En omdat it grutste part hurdhearrich is falt de kommunikaasje op grutte ôfstân net mei.  "Wat sizze jo?" is dan ek net fan de loft.

Lit stean fan petearen dy wat djipper geane, se ferwaaie yn de romte.

"Mar," giet se fierder; "musyk mei ek net want der sjonge wy by, en sa kinne wy ek it firus oerbringe."

"We soene fanne middei sjonge mei Tetman en Jarich, der kin min osa meielkoar mei sjonge mar dat mei ek net."

"Dan mar sjoele." seit in oarenien; "Mar net te deun byelkoar want da kinst it ek krije."

"Bridge, dat kin wol." seit er ien; "Dat kin min mei jin fjouweren dwaan en as jo it dan krije dan binne it mar fjouwer." Se binne it iens en sille fanne middei los.

Ek films sjen oer fiere lânnen mei hege bergen en grutte seeën steane heech yn it faandel.

En seft hear ik harren nùnderjen;

"Troch see en en skaad en lânnen fier oer it westerstrân...."

Min moat dochs sjonge kinne?

Oer Wokke

"Efkes oer my sels want wa my net kin bliuw ik in fremde foar. Ik bin berne yn Âldeboarn en de jongste fan fjouwer bern. "Twa jonges en twa famkes. In Keninklik Getâl." sei ùs mem altiid."

Lês mear ...

Sa ist en net oars

“Timmerje net op ‘e holle fan de man by wa’t jo jo fingers tusken de tosken ha.”

Hoefolle hjir?

Op 't stuit 3 lêzer(s).

Doe op dizze dei

Samar in stikje

Ferfarre

Kategorieën

Archyf