Oer mijsels

“Moast es lâns komme”, sei myn broer; “ik ha in ferrassing foar dy.” Meer woe hy net sizze. Ik nijskjirrich fansels.

Al ridlik gau nei dit petear fertelde hy dat it haad fan de Basisskoalle ùt myn doarp op besite west hie. By it opromjen fan de souder fan de skoalle wiene er twa poèzy- albums fûn. En omdat ik in echte fryske namme ha dy net faak foarkomt tochten sy oan my. Nei fyfensechtich jier hie ik myn poèzy-albums werom.

By it lèzen fan dy ferskes waard ik bytiden oandien fan. Skoallefreondinnen dy ik al lang ùt it each ferlen hie gongen oan myn each foarby. Myn âlders, myn pakes en beppes; hja stiene der allegearre yn. En dan dy printsjes der by, it wie oarlogstiid neat te kryen. De minsken moasten kreatyf weze. Der waard wat ôfknipt en plakt. It earste poèzy-album kaam ùt it jier 1941 en de twadde ùt 1946.

Foar`yn it boekje stiet yn breklik handskrift;

Libje fleurich mei ferstân, yn ùs Fryske lân.
Hâld dy oan ùs Fryske aard.
Yn dyn wèzen, yn dyn praat.
Slocht en rjocht en froed
fan sin, sûn en rûn,  dan is `t goed.

Nijsgjirrich, net?

Sûnder dat wy nei Mexico west hiene krige ik de gryp. Mar ik tink dat it in Fryske fariaasje der op wie. Krekt sa hommels en dwers. Okkerdeis hawwy mei in taxi riden en de sjaufeuze hoase har ùtelkoar. It wie in simpetyk frommiske en de reis wie net djûr. Mar dat der it grypfirus by yn begrepen wie waar net fermeld.

Hawar der lei ik dan foar mets. It barren fan de wrâld om my hinne ynteresseare my gjin moer. De fersoarging wie prima mar it hie om my net hoecht. Ien keer waar my in board sop brocht, it wie fan ûndùdlike makely. Best bedoeld fansels mar lit my mar lizze. Bûten it beroerd fiellen giet alles gewoan troch.

Gek genoch fûn ik it noflik, sa in pear dagen bûten wurking te wèzen. Net ien hie my nedich en ik hoegde my nearne mei te bemuoien. Soms ha jo wolris it gefoel: ik bin ûnmisber. Mar it rèd him best ek sûnder dy. Myn fekânsjedagen binne wer foarby en ik fiel dat ik wer nedich bin.

En moatte jimme in taxi ha, freegje dan as by de priis ek in grypfirus ynbegrepen is

Sûnder dat wy nei Mexico west hiene krige ik de gryp. Mar ik tink dat it in Fryske fariaasje der op wie. Krekt sa hommels en dwers. Okkerdeis hawwy mei in taxi riden en de sjaufeuze hoase har ùtelkoar. It wie in simpetyk frommiske en de reis wie net djûr. Mar dat der it grypfirus by yn begrepen wie waar net fermeld.

Hawar der lei ik dan foar mets. It barren fan de wrâld om my hinne ynteresseare my gjin moer. De fersoarging wie prima mar it hie om my net hoecht. Ien keer waar my in board sop brocht, it wie fan ûndùdlike makely. Best bedoeld fansels mar lit my mar lizze. Bûten it beroerd fiellen giet alles gewoan troch.

Gek genoch fûn ik it noflik, sa in pear dagen bûten wurking te wèzen. Net ien hie my nedich en ik hoegde my nearne mei te bemuoien. Soms ha jo wolris it gefoel: ik bin ûnmisber. Mar it rèd him best ek sûnder dy. Myn fekânsjedagen binne wer foarby en ik fiel dat ik wer nedich bin.

En moatte jimme in taxi ha, freegje dan as by de priis ek in grypfirus ynbegrepen is

Ik kom ùt in doarpke fan skriuwers,  dichters en mei ferskate muzikale ynwenners. Der wie in grut koor mar ek in fanfarekorps. En op hichte dagen lieten se troch ùtfieringen hearre wat se koenen, it wie in sosjaal barren .

Der wie ek in kabaretploechje, der wie ik by fansels.

Ik koe net sjonge en wie ek net muzikaal mar allinne op it podium stean, dat lei my, dat fûn ik geweldich. En foar dat ik optrede moast, bestoar ik it hast fan de senuwen. It kommentaar fan thùs wie dan; wat dochst  der ek by, sokke ûnsin? Se seagen der it nut net fan yn, myn suster wie by twa koren; dat wie noch es wat.

Tretsjen jier wie ik doe en krige  al spraaklear en dat hat syn nut hân yn myn lettere libben. We hawwe yn hiel wat doarpen yn kafe’s en doarpshùzen optreden. In machtige tiid wie dat. Letter ha wy noch foar de N.C.R.V. radio west; wat in aventoer!

Mar doe kaam de earnst yn myn libben. Der moast jilt yn it laatsje komme en tiid foar sokke ûnsin wie der net mear. Dochs  krûpt  it bloed wer it net gean kin. Mei oare wurden: it komt er op in gegeven momint dochs wer ùt. Letter yn myn libben bin ik Menist wurren en der koe ik myn ai kwyt. De Menisten hawwe lekeprekers, Dat binne minsken die in deuglike oplieding krye en sa fan hun  leauwen tsjûge meie.

En dat leit my. Ik ha myn bestimming fûn.

Jûn is it wer Sinteklaasfeest. Yn myn tinzen gean ik werom nei de sinteklaasjûnen fan myn jeugd. Dan praat ik oer de jierren fan de foarige ieuw dû ik noch in bern wie.

In pear wike foar dy tiid wiene wy as bern al tige nyskjirrich wat wy krye soenen. As ùs mem efkes de doar ùt wie waar it hiele hûs trochsocht , myn jongste broer en ik koene net sa lang wachtsje oant it sa fier wie.

En as we wat fûnen pakten wy it sa wer yn, dat net ien fermoede  koe dat it pakje iepen west hie. Trouwens,  it wie oarlogstiid en neat te kryen. Mar de memmen fan dû wine tige kreatyf, der waar hiel wat ôfbreide fan skjippewol dat wy  as bern fan it stikeltried ùt it lân sykje moasten. Dû de sinterklaasjûn oanbrutsen wie siten wy allegearre om de tafel hinne. De petroaljelampe boppe ùs holle sûze sèft en strielde waarmte ùt, ùs heit  lèsde dan in spannend ferhaal foar.  De  kadootsjes bestiene ùt:  foar de jonges mecano en  ik krige in poppe en in beer dy ùs mem ruile hie foar  bûterbonnen.  Ùs soan pronket der noch mei yn syn hûs.

Dat wie ùs sinterklaasfeest en mei in waarm gefoel tink ik der faak oan werom.

” TIDEN  hawwe  TIDEN “