Samar

En no is hy ferstoarn

trochPosted on 2 Comments0min read386 views
Fan in hele leave neef hie ik in presintsje krige. Hiel orizjineel, in abonnemint op de bekendste krante fan Fryslân.

‘Do hâldst fan krantlêzen,’ sei hy altyd.

Koartlyn is hy ferstoarn en ik mis him. Somtiden kin min in persoan misse dy net sa nei by jo stiet en dochs deun genôch om de leechte as in soarte pine te ûnder gean.

‘Hy wie fan de ‘kâlde kant”, soe myn mem wol sizze. Mar doe ik him sa’n heale iuw foar it earst moete, klikte it daliks.

We ferstienen inoar sûnder ùtliz.

Der gong wol fyftich jier oerhinne. Hy gong foar syn wurk nei it bûtlân en ik krige in man, wer ik fan hold en in húshâlding mei stichte.

Oant ik him in skoft lyn wer moete. Der mocht dan wol fyftich jier tusken lizze mar it gefoel en it kontakt wie nea feroare.

En no is hy ferstoarn…

Eltse moarn lês ik de krante en tink oan him. Wat is echte freonskip dochs wat wurdich, betink ik my.

Freonskip en leafde se lizze deun by inoar…

Wilsferklearring

trochPosted on 4 Comments2min read275 views
Wat wol mem no?’ freget de soan, en hy wiist op in papier wat al dagen útdaagjend prominint op ‘e tafel leit.

It is in wilsferklearring dy ik ynfolje moat, en der skiet ik no al dagen tsjin oan. De doktersassistinte hat him brocht en dy moat ik no ynfolje.

Mar ik bin der noch lang net oan ta, bin noch te drok mei it libben. Mar De Wet hat sein dat elkenien san ien ûndertekenje moat, en as dy jinge wat oerkomt, dan wit de dokter wat hy dwaan moat.

In hartstikke goeie saak fansels, mar ik fyn it dreech hear…

Hoe wit ik no wat er yn de takomst mei my barre sil?
Krij ik in ûngelok en kom yn koma. as sil ik troch ien as oare rare kwaal siik wurde?

Ik ha myn beswieren oan de bern út lein, mar sy seagen it oars en litte it oan my sels oer. Ik kom ùt in generaasje wer dat net oan bar wie.

Myn heit sei: ‘As it myn tiid is, dan is it sa.’ Myn mem hie in oare eftergrûn, en joech it yn betrouwen oer oan har Skepper. Mar no binne de tiden oars, as it no safier is, dan helje se it papier op ‘e lappen en lêze wat de ferstoarne wolt hie.

It giet oars. Alles giet oars, mar dat is de tiid en sa moat it ek, As it mar mei begryp en respekt barre mei…

Hast tafallich in pinne by de hân dy ‘t it docht?

In stikje Boarn

trochPosted on 0 Comments1min read303 views

“Âlde beammen moatte net
to swier snoeid wirde…”

Se binne in pear dagen oan it snoeien west.

Wol acht man gongen der oer gear. Al it grien moast foart.

Ek in rychje Bjirke beammen gongen tsjin de flakte, se hiene wol in pear jier wurk hân om sa grut te wurden. Enorme stobben waarden by de dyk set.

Der waard in ridend toilet ûnder de lêste Bjirk del set. ‘Dy mei libjen bliuwe’, seine se fan heger hân.

En sa ha ik in moai ûtsicht krige; in stikje Boarn is er foar yn ‘t plak kaam. In stream wert ik oan berne bin.

En dochs moast ik mei blidend hert ôfsky nimme fan ‘myn’ griene freonen.

Freonen, dy my troch in drege tiid fan fertriet en blidens hinne sleept hawwe. Oan alles komt in ein.

Mar ek In Nij Begjin

It ferskil

trochPosted on 1 Comment1min read787 views
Ik sil myn freondinne efkes skilje. Freegje hoe it mei har is.

Wy binne like âld en kinne inoar al fan ôf ús trouwen.

It wie myn hertsfreondinne troch de jierren hinne. Sy krigen soannen en wy ek. Har man kaam te ferstjerren, en ek ik moast myn man loslitte.

Sy en ik waarden âlder en gongen elk nei in fersoargingshûs. Sy nei in tehûs wat by har begoedige achtergrûn paste, en ik nei in hûs foar âlderein wat hja hjir in ‘Mienskip’ neamd.

In mienskip wert elkenien noed foar inoar hat. As jo mei ferlies te meitsjen krije, stean hja om jo hinne.

‘Wy hawwe it net sa mei in oar,’ seit se, ‘hjir wenje allinnich minsken dy yn goede dwaan binne.’

Né, ús mienskip We binne d’r foar inoar. Tige bliid mei.

Bleate fuotten

trochPosted on 2 Comments1min read1278 views
Ynkringend giet de doarbel, ik rop: ‘Ik kom ‘r oan!’

‘It iten is betiid hjoed’, betink ik my.

Senuweftich sykje ik om myn skuon. In frjemde gewoante miskyn, mar ik rin altyd op bleate fuotten yn hûs. Dan bin ik mysels want ik bin thús.

De doarbel hâldt oan. Wer bin dy ferhipte skuon ek al wer?

Dan samar nei de doar en op bleate fuotten doch ik de doar iepen. Der stiet de direkteur fan it fersoargingshûs foar myn noas, mei in skaal fol oaljekoeken.

‘Wat aardich fan jo’, sis ik en sjoch nei myn bleate fuotten. Wat spyt my dat no dat ik myn nije skuon net oandien ha.

Mar de man hat se hooplik net sjoen. En nei in wolmiende âldjierswinsk giet hy nei de folgjende doar.

Wat in aardige, knappe man, en hy bringt ek noch oalje koeken lâns. De dei kin by my net mear stikken.

Och ja; ik ha se fûn, myn skuon, krekt doe ‘t ik de doar wer tichtdie…

Achthûndert

trochPosted on 1 Comment1min read1211 views

Yn in rûnte fan tachtich jierrigen bin ik oan it foarlêzen ût Tidenhawwetiden.

De measten lju sitte yn in oanpaste wein as hawwe de rollator under hannerik. De iene is noch hiel skerp fan geast en de oare lit de wurge holle al gau hingje. 

Myn freondinne lêst foar yn de Hollânske taal en ik yn de Fryske.

By underfining wit ik dat it in koart ferhaal wêze moat, it moat werkenber wêze. It moat daliks hun oandacht hawwe, se moatte it sels wer opnij belibje…

Troch de tiden hinne skreun ik oer blidens mar ek oer fertritlikens.

Oer  myn man en ùs jonges, oer hun wederwarichheden (“Net alles fertelle, Mem.” seine se wol es). 

Oer Max, Olly, Jelle en Stientsje, want bisten hearden er altyd by.

Mar it gie ek faaks oer lju dy ik tsjin kaam yn it deistige bestean. En wat is no boeiender dan minsken?

Blidens en drôfens wikselden mekoar ôf, ek yn myn libben.

De achthûndertste tiden mocht ik hjoed skriuwe, it iene sloech meer oan as de oare fansels, en de stavering wie ek net altyd sa as it wêze moast.

Tige tank, freonen, folgers, lêzers én passanten, foar al dy jierren fan freonskip. 

Achthûndert… 

Heite- & Memmedei

trochPosted on 2 Comments2min read1338 views

Komst efkes om in bakje?” freegje ik oan myn freondinne.

“Nè,” seit se; “myn soan hat Heitedei.” “Mar dan is hy dochs thùs?” freegje ik. “Dat is`t him no. Dan wol hy dat ik him assitearje by de bern.”

“Wannear hast dan wol tiid?”

“Nò eiglik nea. Ûs dagen binne beset. Myn skoandochter is lùzemem wurden en dan moat ik earst mei har oerlizze as it har past.” andert se.

In oare kunde hellet en bringt mei har man de bern moarns en middeis nei skoalle.

“Kinne se net better fytse?” freegje ik; “It is net sa fier fan jimme hûs ôf.” “Nè, it ferkear is sa drok wurden. Dat fertrouwe wy net.”

En sa binne se de hiele wike oan it heljen en bringen. It iene bern moat nei it swimmen, de oare nei fuotballen en dan giet er noch ien nei muzykles.

“Lokkich hoech ik net iten te sieden. Dat krije se op skoalle.” seit se. “En dat is hiel ferantwurde. Se krije gjin fet, gjin sûker as sâld.”

“Krije se dan wol sèd?” freegje ik ûnnoazel.

“As wy jûns thùs komme, dan ha wy de put er ùt en gean betiid op bed want moarn moatte wy wer optiid presint wêze.”

Hoe hawwe ùs Heit en Mem dat hân? freegje ik my ôf. Ik wit wol: de tiden binne oars. Ùs beppe woe noch wol es oppasse as ùs mem in reiske hie fan de frouljus ferieniging. Mar der bleun it by. Jier yn, jier ùt hie sy Memmedei. Heitedei bestie noch net.

“Misse wy wat?” freegje ik myn man.

“Ik wol dy wol helje en bringe hear mar ik wol thus ite…” 

As twa drippen wetter

trochPosted on 2 Comments0min read1224 views

Do likest op ùs mem. Do bist har ùt de bek stapt. Sis mar ùt de kop snien.” seit myn broer gauris. “Mar ek fan aard. Somstiden himelheech en dan wer  yn `e skuorsek.

Moat ik der no bliid om wêze, freegje ik my ôf. Ik hâld fan stabile lju dy evenwichtich binne. Sa as ùs heit, dy man wie nea narrich en altyd op`t skik.

Hy wie in bytsje in beaken yn it gesin. As ùs mem wer es wat utwrydsk betocht hie moast dat daliks barre. Einliks moast it al regele wêze en dat joech gauris oanfarrings.

As bern hâlden we der rekken mei. “Earst mar oan heit freegje.” seine wy dan.

Myn bruorren bygelyks, dat binne stabyle figueren. Dy bringe  rêst yn hun omjouwing. En dochs is in kombinaasje fan dy beide  karakters net sa gek. De iene dy gau yn fjoer en flam stiet en de oare oelizzend en beriedend. Fan beide âlders erve, it kin dochs net moaier!

 As twa drippen wetter…

Steuring

trochPosted on 1 Comment1min read1263 views

Mem moat net skrikke hear.”

In panykeftiche stem komt my troch de telefoan temjitte. Fansels skrik ik der fan, der moat dochs neat mei him wêze!

“Wat is er bard?” freegje ik ûngerêst. Yn gedachten sjoch ik him al op de brankaar lizzen.

“Nè hear,” seit er gau; “mei my is er neat mar ùs websiden lizze der ùt. Alles is fuort.”

Wy hawwe beide sa ùs eigen webside. It binne hiel ferskate skiuwsels.

Faaks begryp ik synen net mar dat is in generaasje ferskil tink ik. Ik beskiruw gewoane, deistige dingen dy ik sa al tsjinkom en dat is him frjemd.

It is in goeie gearwurking wurden. Wy rinne mekoar net foar de fuotten.

Hy hat er fjirtsjin jier oan bestege, it wie eiglik syn deiboek wurden. Ek hat it him in protte digitale freonen oplevere.

Sa ek mei myn side, yn in fertritlike perioade ûntstien. Tidenhawwetiden.nl hat foar my in terapeutyske wearde krige. Mar ek in protte goekunde oplevere oer de hiele wrâld. Friezen-om-ùtens dy graach op ‘e hichte bliuwe wolle fan it Heitelân.

“Mar no is alles fuort. Alles foar neat dien.” Tryst sitte wy beide elk oan in ein fan de line.

Efkes letter in gjalp; “It is er wer. Alles is er noch!” 

(Dat is; foar salang ‘it duorret…)

 

Dichtsje

trochPosted on 4 Comments1min read5237 views

Ach, wat soe ik graach dichtsje wolle. Ik ha it faak besocht mar al gau lei de grûn besiede mei mislearre gedichten.

Hoe ha dy dichters it dochs? freegje ik my ôf.

Moaie wurden binne er genoch, foaral yn de Fryske taal. Mar om yn it gemoed fan minsken te kommen, sis mar de snaren fan de siel te reitsjen is mear nedich.

En ha jo dan einliks it gedicht klear, dan moatte er noch toanen by. Toanen dy passe by de wurden dy allinnich de lêzer hearre kin. Binne it net de goeie toanen dan giet it gedicht ferlen… it komt net oan. Minsken sille it dan nea fiele en nea oandien wurde.

In goed gedicht moat emoasjes oproppe. Sawol blidens as fertriet, argewaasje as in laits. Moat it ek rymje? freege ik my ôf. Dat wurd wer dreger, fansels.

Yn myn holle komt hiel seft in melody omheech, soe ik er wurden by fine kinne?

Ach, wat soe ik graach dichtsje wolle…