Om it hus

Stimmen ùt it ferline...

trochPosted on 1 Comment1min read1079 views

De doarbelle giet. Ik ferwachtsje gjin besite mar dat wit min mar noait.

Der stean twa froulje foar myn noas. Ien der fan komt kwa stim en wezen my bekend foar.

"Hoi Wokke." seit se. We jouwe mekoar in han en in tùt, sa as âlde bekinden dogge.

En sa sitte wy op de bank en prate oer eartiids. Wy komme ùt it selde doarp en kinne de selde minsken.

We hawwe mekoar yn jierren net sjoen mar dochs pakke wy de trie wer gewoan op.

'Wat is dat dochs?' tink ik by my sels; 'Dat jo nea fer fremdzje fan de minsken ùt jo bertedoarp.'

Algauw ferjitte wy de omjouwing en hawwe it oer ùs âlders en bewenners fan it doarp fan doe.

"Komme jimme es wer." sis ik by it fuortgean want no wol ik mear witte fansels.

En dat allegearre mei troch Facebook. We hawwe inoar wer fûn.

Stimmen ùt it ferline.

It paad bjuster

trochPosted on 2 Comments1min read972 views
Foto troch Marc A. Sporys fan Unsplash
Fertwivele sjocht se om har hinne. Wer soe se weze? 

Wy hawwe nije buorren krige. Hiel aardige minsken sa te sjen.

Hy hat altyd yn de bou sitten en kin er in soart oer ferhelje. Sy is in grutte rizige frou, it moat eartiids in kreas jongfaam west hawwe.

Mar se is bytiden har sels net mear.

Dan feroaret se ynienen yn in oar wezen. Se wurdt opslach in oare persoanlikheid  se kriget in swiere stimme as hie se de burd yn de kiel.

Mei uneindich soart geduld en sefte wurdsjes besiket hy syn eigen frou werom te krijen.

Ik kom har tsjin yn de lange gong, se rint fier rjocht op, sûnder stok as rollater .

"Sille we nei hûs ta?" freegje ik en jou har in earm.

"Graach," seit se; "as it mar nei hûs is."

It paad bjuster.

Tolerânsje

trochPosted on 4 Comments2min read1354 views
Image: Shopmobility.ie
Wolle jo efkes wat oan `e kant gean?" freegje ik de man dy mei twa rollators it paad blokkearet.

Hy sjocht lilk efterom en docht krekt as ik net bestean.

Ik ha in oare scootmobiel oanskaffe, myn âlde wie al moannen stikken. Osa bliid bin ik er mei. Jimme  sille wol sizze dat ik net in bytsje oan it oerdriuwen bin. Mar as it jo ienige mogelik is om fan it hiem te kommen, dan binne jo oerâl bliid mei.

Ferhûzje en in nije omjouwing, wert jo ek noch osa oan wenne moatte... dan wolle jo graach fan it ste.

Yntusken ha ik yn de lange gong einliks in plakje fûn foar myn ferfiermiddel. Mar kin ik der wol by stean, freegje ik my sels ôf. Der stiet al in scooter, ien fan grutformaat. De man fan de twa rollators komt er by stean.

"Wa binne jo?" freget er; "Ik bin Tolsma." en stekt de hân ùt.

Nei dat ik my bekend makke ha skowt er de beide rollators demonstratyf tsjin myn scootmobyl oan. "Dy dingen hearre hjir net." sei er minachtsjend; "Dit is in hûs foar âlde minsken mei oanpaste weinen en rollators en der hearre jo noch net by."

"Tosma! Tolsma!" ropt er ien; "Wie der wat?"

Neist ùs komt in oesa foars frommeske stean. Fan har blykt de grutte scooter te wezen. "Ne hear." seit er en draait him ôm.

"Kom mar neist my stean. Dat kin best." seit se. Oeren letter kom ik thus en ha ik der in freondinne by.

Tolerânsje.

Unwennegens

trochPosted on 1 Comment1min read1139 views

Oeren kin sy troch it rùt nei bûten stoarje.

Sûnt in wike is de basin ferhûze. Werom, dat begrypt sy noch net. Se hiene it sa goed mei elkoar: minske en bist .

Der kaam by;  se koe eltse kat en hûn ùt de omjouwing.

Der wie in dikke, grauwe reade kat mar der hat se rap mei ofweve, dy mocht se fuortendaliks al net lije.

Dan wiene er twa fremde magere grize bisten. "Bisten mei papieren." sei de frou.

En dan wie der noch Sytse, de buorjonge, mar dy hearde er by. "Soe dy har ek misse? Dochs mar es efkes nei freegje."

Om dan mar net oer de fûgels te hawwen.

Sy koe se stik foar stik. Ek dy hie se passende nammen jûn neigeande ras, kleur en aard.

Mar de fûgels hjirre hjitte oars. En de katten sil se nea efternei sitte kinne.

Want sy sit ommers efter it rùt !

Unwennegens.

Ik sil dy misse...

trochPosted on 8 Comments1min read1894 views

Wy binne dizze dagen oan it ferhûzjen.

Alles wurdt ynpakt mar dan ek alles. Fêst as los, it giet mei. As ik net oppas en bytiids in stap te bek set, sit ik yn in doaze mei in sterk touw der om hinne.

Wat moat mei en wat nèt? Dat is it kritearium dizze dagen.

Ik wol opromje en hy net. Om earlik te wêzen; it seit my neat. Op in pear dingen fan ùs heit en mem nei.

De pendule dy ùs heit yn de oarloch ruile foar bûterbonnen en ùs mem har befetsje kocht ùt it boelguod fan de herfoarme dûmny: ik kin al dy fehalen en se binne my hiel dierber.

Hoe kin ik no sok guod mei de Lege Knip meijaan?

De minsken komme ien foar ien ôfskie nimmen. Ik kry earmen om my hinne. Se sizze: "Ik sil dy misse!"  

De iene kin it gûlen net litte en de oare snuft wakker.

Wat is no miend?

Ferfarre

trochPosted on 3 Comments1min read1254 views
[foto: Drents Museum]
Wy sille ferfarre." sei myn pake dan. Hja wennen oan in opfeart, sy neamden dy 'de Wyk'.

Pake wie turfmakker en beppe sutele mei de koer. Se hiene it net sa rom mar dat wie wenstich yn de tritiger jierren.

Ferfarre, dat wie do destiids mei de pream. Dy lei dan foar de wal en sa waard er fan alles yntôge, oant de hinnen ta. Somstiden gongen se mar in pear meter fierderop. It hong fan de mildens fan boer ôf hoe lang se der lizze mochten.

As bern ha wy der in prachtige tyd hân; aaisykje, sletsje springe en swimme yn de opfeart. It gong hun nea te gek. It binne dierbre oantingkens wurden.

Ek wy sille ferfarre (yn dit gefal ferhûzje). Net troch 'de Wyk' as mei de pream mar mei in ofisjele ferhûsauto.

Wat moat mei en wat net? Myn man hat er muoite mei en wol alles mei nimme.

Ik nèt, ik moat werom tinke oan dy pream .

Ferfarre...

Faklju

trochPosted on 1 Comment0min read1295 views

Mûtsen op en sjalen om, sa sitte myn man en ik yn 'e keamer. En dat giet no al fjirtjen dagen sa.

De bouwferieniging hat besluten dat ùs wennigen grûnich opknapt wurde moatte. Al wiken fan tefoaren binne wy op `e hichte brocht wat er barre sil.

De iene nei de oare kaam foarby. It wiene meastal mjitters. Ramen, kezinen en doaren... alles waard opmjitten. De iene kontrolearde de oare. As er ien by de doar kaam sei ik al fan tefoaren; "Opmjitte tink?"

De DE febryk moast ekstra minsken yn sette om oan de fraach fan kofje te foldwaan. Ek Snelle Jelle koe it tempo amper oan.

De petearen wiene meastal yn it Stellingswerfs. Hja hiene muoite mei de Fryske taal en omdat ik gjin Stellingwerfs machtich bin ferstinen wy elkoar goed.

Nei twa wike fan yntensyf kontakt is it hûs klear. We moatte ôfskie fan elkoar nimme, de petearen oer en wer sil ik misse.

Boppedat; it wiene faklju. Elk wist wat er fan him ferwachte waard.

Ik hoop mar dat de wurkjouwers dizze minsken waardearje en goed behannelje. Se binne hjoeddedei goud wurdich.

It beste, jonges. It giet jimme goed. It wie undanks de kjeld dochs in waarme tiid.

Faklju.

Skiftsje

trochPosted on 3 Comments1min read1199 views

Yn welke bak moat dit no wer?" freget myn man. Wifeljend stiet er boppe in rigele ôffalbakken. Se steane sa opsteld dat it foar elts dudlik is hokfoar ôffal der yn moat.

Wy binne allegearre der fan oertsjûge dat er wat dien wurde moat oan dy grutte bulten ôffal. Ek wy binne begien mei ùs ierde en witte ek wol dat it sa net fierder kin.

Mar somstiden binne wy der mei yn `e tiis. Yn welke bak moat dit ek al wer? Wifeljend stean ik dan mei de brot yn `e hannen boppe de bakken.

Papier by papier, glês by glês, klean by klean en grien by grien, dat is allegearre sa klear as in klûntsje. Mar dan komt it; is dit no papier as plestik? Der sit metaal yn; moat it no dochs yn de grize?

Wat hiene wy it eartyds maklik, tink ik by mysels. De molkboer kaam twa kear yn `e wike der by lâns. In mingel sûpe as in mingel molke as sûpenbrij. It waard allegearre ofmjitten en yn in boekje skreun. Ien kear yn de wike waard er ôfrekkene.

Wat wie it libben dochs simpel.

Skiftsje. Is it allegearre net wat oerdreun hjoed-de-dei?

Wy binne mei ùs ierde begien en derom sille wy dochs skiftsje moatte ...

Wat stjonkt it hjirre

trochPosted on 2 Comments2min read1307 views

"Mem, it stjonkt hjir." seit er en smyt syn jas op `e  kapstok.

"Wer stjonkt it dan nei?" freegje ik op misledigjende toan.

"Nei âlde minsken." seit er.

"En wat foar rook is dat dan?" freegje ik.

"Muf. As wie der yn dagen gjin mins west."

En sa sit ik efkes letter in berjochtsje te skriuwen nei de wenningbou. Yn it Frysk fansels want myn ûnderfinings binne dat sy dy earst lêze want dat docht net elkenien .

Yn poètyske taal en mei gripende tekst besykje ik te fertellen wat de krupsje is. "Mem," seit de soan; "it is gjin stikje foar Mem har blog hear."  

Mar no ik ienkear op dreef bin, bin ik net te hâlden.

Ik fertel wiidweidich oer de unfrisse lucht dy`t hjir yn 'e hûs hinget. Wy sels binne al op ûndersyk west. Yn de elektryske kast yn 'e gong en op 'e knibbels ûnder it lûk fan de flier. Mar nergens wat fergongkelikens fûn, in rôt as mûs as wat foar bist dan ek.

"Sa," sis ik; "it berjocht is foart. En no mar ôfwachtsje wat er op komt."

"Dat wurdt neat." seit hy; "Want it is bouwfakfakânsje."

Syn wurden binne amper kâld as de telefoan giet.

"Binne jo aansen thùs?" seit it frommiske fan de wenningbou; "De man dy`t hjir oer giet komt er oan."

"Nò, nò," seit de soan; "sokke service ha wy net yn Hollân .

"Mar by ùs wol." sis ik; "Do bist hjir yn Fryslân."

"Gewoan faker de kraan rinne litte." seit de monteur; "Jo binne te sunich mei it troch spielen."

Wat stjonkt it hjirre ...

Ajax-matte

trochPosted on 4 Comments2min read1286 views

Kin ik jo helpe?" freget in stimme achter my.

Ik draai my kerbintich om. Der is Jan mei syn hûntsje. Se komme krekt werom fan hun fêste rûntsje.

"Kin ik jo helpe?" seit hy noch es.

"Dit is net goed foar jo rech, sa te sjen. Sil ik it efkes fan jo oernimme?" freget er, pakt de hûn op en set him fêst oan de tùnbank.

"Ik bin fan berop tùnman, sjoch." seit er noch.

Mei fêste hân begjint er te meanen, hin en wer, fan foaren nei achteren. Fol bewûndering stean ik der nei te sjen.

"Wat dochst dat kreas." sis ik. "Dit wurdt in Ajax-matte." seit er.

Sa heard it te wezen. En al dy jierren ha ik mar raak meand en wie er ek noch grutsk op.

"Moast ek in kantsjeding ha?" freegje ik.

"Wat is dat?" freget er. "No," sis ik; "der snije jo de kantsjes gers mei ôf."

"Oh. Jo bedoele in trimmer." seit er.

Skamsum gean ik yn `e hûs. Wat wit dizze jonge in soart fan tùnkjen. Ik ha al dy jierren mar wat omgriemd, besef ik my.

Tefreden sitte wy efkes letter oan `e kofje en prate oer syn wurk. Mar foaral oer syn hûntsje want dat is syn beste maat dy `t oeral mei hinne giet .

Myn rech is in stik opknapt. Komt dat no troch dy jonge as troch de Ajax-matte?

''Nije wike kom ik wer." seit er; "Krekt salang oant jo krupsjes oer binne."

Tankber triuw ik him wat yn `e han. "Keapje mar wat snobbersguod foar de hûn."  sis ik.

Ajax matte ...