De Famylje

Fan 1904 oant 1968 libbe in bysûndere man. In man dy hiel wat stiennen yn syn libbensstream ferlein hat.

As âldste fan fjouwer bern moast hy al op jonge leeftiid nei de boer. Syn libben bestiet sa as mear fan syn generaasje allinne mar ùt wrotten. Hy troude mei ùs mem en waart molkfarder. In tige dreech bestean; fjirtich mingel molkbussen tôgje, dei yn dei ùt, fan de boer nei it molkfebryk.  Fiifentweintich jier hat hy dat wurk dien. It hat him letterlik sloopt mar krimmenearje dy hy nea.

Hy hat op de Grebbeberg fochten en hat de dea yn è eagen sjûn. In wike hat hy fermist west oant wy in kaart krygen mei de tekst  “ik libje noch”. Mar dat wie nèt genoch foar him, hy giet by it ferset. Mei syn maten ùt de ûndergrûnse hat hy hiel wat sterke staaltsjes ùt helle. Sa folle mogelijk de fyân dwers sitte, dat wie hun stribjen.  As bern leinen wy yn in bedstee, boppe in kelder fol mei wapens en der leinen by myn witten wol fyf jier lang winterjirpels op. Wy hawwe as bern nearne troch hân wat der om ùs hinne barde. Foar myn gefoel is der foar dizze lytse groep fersetsminsken fjirst te min oandacht west.

Mar foar my is ùs heit in held. Ik bin grutsk dat ik in dochter fan him bin en ùs bern san pake hân ha.

We binne ûnderweis nei Mook: myn soan fan 15 en ik. We hawwe gjin idè wat ùs te wachtsjen stiet. We hawwe de kaart er by. Sa witte wy dat it by Nijmegen leit. Yn de yntimens fan myn auto geane we tegearre op wei. We sizze net folle, wat moatte wy ek sizze? We sjoche der beide ôfgriislik tsjin oan om ôfskie fan elkoar te nimmen. Hy sil in oplieding folgje foar skipper mei internaat.

It begrut mij ta de tienen ùt. Noch nea fan hûs west. Hoe soe dit ùt pakke?

Myn man ek ik ha hiel wat ynfermaasje ynwûn foar dat wy ta dit beslùt kamen. It wie in roomsk internaat mei in izeren dissipline en waart bestjoerd troch âld skippers. Fan alle fiif internaten dy ùs lân riik wie sei men dat dit de beste wie. Nei dat wy kennes makke hiene mei direkteur en stèf  riid ik nei hûs. Ik ha it hiele ein it net droech hâlde kint. Dû ik amper thùs wie gong de telefoan mei in wanhopiche soan oan de line. “Mem moat my dalik ophelje want jo moatte hjir de hiele dei op de knibbels krûpe! En as mem my net dalik ophellit rin ik foart!” Myn andert wie: “Do past dy mar oan, ik helje dy net op.” Ik ha in minne nacht hân. Twa wike letter kaam er thùs en prate nearne oer. Op myn fraach;”Moast noch de hiele tiid op de knibbels krûpe sei er wat achterleas:”O, dat… dat wie ûntgriening….”

Wy hawwe it nearne wer oerhân. Mar dizze jonge is keardel wurren op dat skippersinternaat. Hy hat fan alles mei makke it measte waart net ferteld. Hy en syn maten moasten fan alles ûndergean. Jonges ùt stèdden as Rotterdam dy it libben ûnmooglik makken. Mar kleie lei net yn syn karakter. Dû de grutte dei oanbruts fan de eksamens slagge hij as de bèste leerling.

Net mei de heechste sifers mar mei de grutste ynset.

En nò fart hij al hjirren as Kaptein op de Rijn, de binnen- en de kustfeart. Wy ha grutte bewûndering foar dizze jonge dat net in learder wie mar in trochsetter…

Ùs folksweinbus is ferkocht. It die my wol wat dat hy nei jierren troue tsjinst foart gong. Ik woe my net kinne litte mar ik wie der emosjoneel fan.

Jimme sille wol sizze;”Wat is dat nò it is mar blik, hear!” Jimme hawwe grut gelyk mar dochs…. We hawwe dizze bestelwein tsien jier hân en hy hat wol hûnderdtweintich tûzend kilometer  riden. We hawwe hiel wat mei dy bus belibbe, onder oaren ek mei ferhuze. Earst moast de iene soan ferhùzje en doe de oare. Ek in neef yn Amsterdam moast  feroarje fan stee,  fan de iene kant fan de stêd nei de oare. En dan noch al dy keren dat wy nei it stoart moasten en hy oan è kop ta fol siet mei ôffal. Hy hat ek noch hiel wat keren riden foar de rommelmerke foar ùs tsjerke. En dan waar hy de lèste jierren brûkt as kamper. Der waar yn slept, iten en wat noch mear… Yn grutte rûnte wie hy bekint om syn kreft en romte en wer ferskate minsken gebrûk fan makke ha.

Mar goed. Hy is no foart. Ik ha him nei sjoen en him it beste winske. Ik hoop dat hy noch in hiel soart minsken wille jaan mei.

Der is wer in oare auto foar yn it plak kaam in behindiger weintsje. Mar dizze moat  er noch hiel wat foar dwaan om te wurren lyk as syn foarganger. Wy moatte elkoar noch leare te wurdearjen mar de tiid sil it ùtwize.

Begripe jimme wol…

Gehoarapparaten: nèt best as je der mei te kryen ha. Myn man hat ek san ding. It lytste apparaatsje waar oanskaft, want min mocht fansels  net sjen dat hy staf wie.

Op syn âlde dei is hy ek noch idel, dat mei fansels oant op sekere hichte dan. Mar dan komt it, it is san lyts dinkje wurren dat wy siikje ùs deis de -rambam-. Okkerdeis wie it ding wer ès foart, alles en alles moast ùt ‘e wei.

De kasten en de banken moasten  fan de muorren, de hûnen waren de tùn yn jage en de fûgels wisten net wat se er oan hienen. Stofsûgerje mocht fan sels ek net, je koene dat ding es op slobberje.

Dû ik dea oan ein op in stoel del plofte foel myn each op in rôze stikje guod. En ja hjer: it stikje wie  fan it gehoarapparaat en der lei ek noch in battery by.  Ùs Olly woe es wat oars frette as hûnebrokken tink ik!

Bliid dat de hûn noch net dea wie koene wy it spul wer op rèdde. Olly hat sawat in dei beroerd west mar hat it libben er ôfredden. In dei letter fûn ik de restanten yn syn ûntlesting yn de tùn. It moat foar de buorren in fremd gesicht west ha dat de buorfrou mei in foarke yn de hûnestront om reage.  Se sil wol tsjin har man sein ha: buorfrou wurd ek minder, wa docht soks nò !

Gehoarapparaten: nèt best as je der mei te kryen ha. Myn man hat ek san ding. It lytste apparaatsje waar oanskaft, want min mocht fansels  net sjen dat hy staf wie.

Op syn âlde dei is hy ek noch idel, dat mei fansels oant op sekere hichte dan. Mar dan komt it, it is san lyts dinkje wurren dat wy siikje ùs deis de -rambam-. Okkerdeis wie it ding wer ès foart, alles en alles moast ùt ‘e wei.

De kasten en de banken moasten  fan de muorren, de hûnen waren de tùn yn jage en de fûgels wisten net wat se er oan hienen. Stofsûgerje mocht fan sels ek net, je koene dat ding es op slobberje.

Dû ik dea oan ein op in stoel del plofte foel myn each op in rôze stikje guod. En ja hjer: it stikje wie  fan it gehoarapparaat en der lei ek noch in battery by.  Ùs Olly woe es wat oars frette as hûnebrokken tink ik!

Bliid dat de hûn noch net dea wie koene wy it spul wer op rèdde. Olly hat sawat in dei beroerd west mar hat it libben er ôfredden. In dei letter fûn ik de restanten yn syn ûntlesting yn de tùn. It moat foar de buorren in fremd gesicht west ha dat de buorfrou mei in foarke yn de hûnestront om reage.  Se sil wol tsjin har man sein ha: buorfrou wurd ek minder, wa docht soks nò !

Witte jimme wol waard Ollie en Max binne? Dat sil ik jimme fertelle.

Dat binne twa Jack Russells. De iene is in echte en de oare is in ûndùdlik soart. De lèste,  syn mem is in jûn nei de hûnendisco west en der is Max ùt foart kaam. Olly wie der earst  in echte dus, hy komt dan ek fan in flatsje ùt Ljouwert mar wie by syn frou oer en te folle en sa kaam hy by ùs telânne.

Jelle, ùs eardere hûn, wie in ùt te klùten waakse Cockerspaniël. Hy stoar samar ynienen troch in hertstilstân.

Ollie wie der sa fertritlik fan dat hy iet en dronk net mear. Hy gong geande wei efter ùt. Wy seine tsjin elkoar: hy moat wer in maat ha. En sa stie op in goeie dei Max yn ‘e Feanster krante. Ek hy wie oer en tefolle,  noch mar amper in jier âld en al fjouwer bazen hân.

De beide karakters binne tige ùtrinnend. Ollie is in ‘ik’- figuur as ik it mar ha, mar wol hiel ùtwosken. Max is skrander. Hy begrypt wat wy sizze, ùs omgongstaal is dan ek  allinne yn it Frysk mar hy komt dan ek ùt Jobbegea.

Se binne nò beide tsien en âlf jier by ùs, it binne ùs bern wurren. Sy hearre by ùs libben en ha ùs in protte leafde jûn.

20-10-1965 is de datum dat soan D. berne is. W

Dû gong hy al syn eigen wei en dat is sa bleaun.

In direkte baas boppe him hâld hy net fan, dat stiet syn kreativiteit yn de wei. Want kreatyf dat is hy, op it med fan ferskeidene dingen. 

Wat dat oanbelanget hat hy de tiid mei, syn kreativiteityt kin hy no kwyt op it prachtige fenomeen de PC. En der hat hy ek syn baan fan makke.

Jonge, it giet dy yn dyn fjirdere libben goed, en brûk dyn gaven foar sil dysels mar ek foar oaren.

In mem dy hiel wiis mei dy is. ♥